Wallerstein'in "Modern Dunya Sistemi" kitabinin 1.Cildinden alintiliyoruz, arzu edenler varsa Ideefixe'den temin edebilirler;
"Bununla birlikte, koleler beceri gerektiren buyuk capli girisimlerde faydali degildirler. Onlardan yapmaya zorlandiklari seylerden fazlasini yapmalari beklenemez. Bir kez beceri gerektirrdiginde alternatif isgucu kontrolu bulmak daha ekonomiktir. Cunku, aksi takdirde ucuz isgucu maliyeti, dusuk uretim oraniyla dengelenerek avantaj olmaktan cikar. Yogun isgucu isteyen urunler, gercekte "hasat" edilmek icin minimum beceri gerektiren, dolayisiyla kontrol icin en az yatirimi gerektiren urunlerdi. Zalim patronlarin emri altindaki beceriksiz isci yiginlarinin kullanildigi urunler, oncelikli olarak seker ve sonralari pamuktu.
Seker ekimi, Akdemiz adalarinda baslayip sonralari Atlantik adalarina oradan da Atlas Okyanusunu gecerek Brezilya ve Karaiblere kaydi. Kolelik sekeri takip etti. Kolelik yer degistirdikce kole sinifini olusturan etnik kompozisyonda degisti. Fakat nicin Afrikalilar yeni koleler olmuslardi? Cunku ekimlerin yapildigi yerdeki yerli isci arzi tukenmisti; cunku Avrupa iyi nufus yogunluguna sahip ve kullanacagi yerde yakin bir bolgeden insangucu kaynagi bulma ihtiyaci icindeydi. Fakat bu bolgenin Avrupa'nin dunya ekonomisinin disinda olmasi ve bu sayede bolgenin insangucunun buyuk oranlarda azaltilmasinin yaratacagi ekonomik sonuclarin, Avrupa'yi endiselendirmemesi gerekiyordu. Bati Afrika bunun icin en uygun adaydi.
Alternatif isgucu arzinin bitmis olusu acikca ortada. Akdeniz ve Atlantik adalarina dayatatilan tek kulturlu tarim, buralari hem toprak hem de nufus acisindan yikima ugratmisti. BUralardaki topraklar kalitesini kaybetmis, nufus da ya olerek yok olmus, ya da kotu sartlardan kurtulmak icin goc etmislerdi. Karaib adalarindaki yerli nufusu tamamen ortadan kalkmisti. Yeni Ispanya ( Meksika )'da nufus 1519'da 11 milyon iken 1650 civarinda 1.5 milyona inerek dramatik bir dusus gostermisti. Brezilya ve Peru'da da benzer nufus azalmalari gorulmustu. Bu demografik dususun en yakin iki aciklamasi, hastalik ve Avrupalilarin yetistirdigi hayvanlarin yerlilerin tarimina verdigi zarar olarak belirmekte. Fakat insangucunun, ozellikle de madenlerde kelimenin tam manasiyla bitirilmesi de onemli etkiler yapmis olmalidir."
Breh breh breh. Pardon, biz kimi kesmistik size gore ??
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder